Nằm về phía Đông vùng Đồng bằng sông Cửu Long; với 72km bờ biển; dân số gần 1,2 triệu người (đồng bào Khmer chiếm 30,19%); có 64 tổ chức tôn giáo với hơn 640 nghìn chức sắc, chức việc, nhà tu hành,... tỉnh Sóc Trăng có vị trí quan trọng về nhiều mặt, nhất là về quốc phòng, an ninh đối với Quân khu 9 và khu vực phía Nam. Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân trong Tỉnh luôn phát huy truyền thống cách mạng, nỗ lực phấn đấu, đạt được kết quả khá toàn diện trên các lĩnh vực. Kinh tế tăng trưởng khá; quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; đời sống nhân dân từng bước được nâng cao. Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu đạt được, trên địa bàn Tỉnh vẫn tiềm ẩn những nguy cơ, nhân tố gây mất ổn định. Đáng chú ý là, các thế lực thù địch triệt để lợi dụng vấn đề về “dân tộc”, “tôn giáo” để xuyên tạc, chống phá; hoạt động của các loại tội phạm có chiều hướng gia tăng, nhất là tội phạm công nghệ cao, ma túy, tín dụng đen,… gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển và triển khai thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Trước tình hình đó, Tỉnh tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, gắn phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; trong đó, đẩy mạnh công tác giáo dục quốc phòng và an ninh là giải pháp quan trọng, nhằm xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần trong khu vực phòng thủ vững chắc.

Thủ trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh trao thưởng học viên đối tượng 3 có thành tích trong bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, năm 2024.

Trước hết, Tỉnh tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Đây là giải pháp tiền đề, quan trọng, xuyên suốt quá trình triển khai thực hiện công tác quan trọng này. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn về giáo dục quốc phòng và an ninh¹, Bộ Chỉ huy Quân sự với vai trò Cơ quan Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức thực hiện đạt hiệu quả thiết thực. Trong đó, tập trung vào xây dựng, ban hành các văn bản để triển khai thực hiện chặt chẽ, toàn diện, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác này. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện, khắc phục triệt để biểu hiện “khoán trắng” cho cơ quan quân sự, công an; lấy kết quả thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh làm tiêu chí đánh giá năng lực lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền và cán bộ chủ trì các cấp. Cùng với đó, tham mưu cho Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh triển khai thực hiện nghiêm túc các kế hoạch giáo dục quốc phòng và an ninh hằng năm, bảo đảm chặt chẽ, thống nhất. Thực hiện nghiêm sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, khắc phục kịp thời những hạn chế, thiếu sót; làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, nhân rộng cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong toàn Tỉnh. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn dân có sự chuyển biến rõ nét; năng lực lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền và người đứng đầu các cơ quan, tổ chức đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trên địa bàn được phát huy cao, tạo nền tảng vững chắc trong thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh.

Kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp là một trong những giải pháp được Tỉnh hết sức coi trọng, nhằm bảo đảm công tác này được triển khai thực hiện chặt chẽ, thống nhất. Để đạt hiệu quả, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị thường xuyên rà soát, củng cố, kiện toàn hội đồng đủ số lượng, đúng thành phần theo quy định, chú trọng thời điểm bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ ở các cấp. Tỉnh yêu cầu thành viên hội đồng ở các cấp phải xác định rõ vai trò, trách nhiệm, bám sát chức năng, nhiệm vụ, hoạt động theo đúng quy chế, kế hoạch; chú trọng nâng cao chất lượng tham mưu, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của địa phương, cơ quan, tổ chức. Qua đó, kịp thời rút kinh nghiệm, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, biểu dương, nhân rộng điển hình tiên tiến, cách làm hay, sáng tạo, đưa công tác quan trọng này thành nền nếp, có chất lượng, hiệu quả cao.

Để thực hiện tốt công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, Tỉnh chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự bám sát Nghị định số 139/2020/NĐ-CP, ngày 27/11/2020 của Chính phủ, chỉ thị, hướng dẫn của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 9, xây dựng kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng theo giai đoạn và từng năm phù hợp với thực tế địa bàn. Cùng với rà soát, cử cán bộ đối tượng 1, 2 tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh do cấp trên tổ chức, Tỉnh tập trung rà soát, xây dựng kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng cho đối tượng 3, 4, chức sắc, chức việc tôn giáo và chủ các doanh nghiệp. Để đảm bảo chất lượng, Tỉnh yêu cầu các địa phương, cơ quan, đơn vị chấp hành nghiêm quy định về thời gian lập danh sách, xây dựng kế hoạch và tiến hành rà soát, đối chiếu, kiểm tra chặt chẽ từ cơ sở. Riêng đối tượng 3, Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tổ chức cho đi tham quan diễn tập khu vực phòng thủ cấp huyện; đồng thời, thành lập khung cho học viên tập bài đóng vai trên từng cương vị như trong diễn tập, để học viên nắm chắc hơn về thực tiễn vận hành cơ chế trong tác chiến phòng thủ. Những năm qua, cùng với thực hiện tốt công tác giáo dục, bồi dưỡng cho các đối tượng theo luật định, Tỉnh đã bám sát đặc thù địa bàn, chỉ đạo mở rộng đối tượng bồi dưỡng là chức sắc, chức việc các tôn giáo, chủ hộ ngư dân, chủ các doanh nghiệp, đem lại hiệu quả thiết thực. Ở các địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh, địa bàn có đông đồng bào theo đạo, các làng chài, cảng cá, Tỉnh phân công thành viên hội đồng, các tổ, nhóm báo cáo viên trực tiếp chỉ đạo, tổ chức tuyên truyền, phổ biến các chuyên đề về quốc phòng, an ninh.

Thi tháo lắp súng trong Hội thao giáo dục quốc phòng và  an ninh cho học sinh trung học phổ thông.

Đối với học sinh, sinh viên, hằng năm Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp chặt chẽ với Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện hiệu quả Thông tư liên tịch số 123/2015/TTLT-BQP-BGD&ĐT-BLĐTB&XH, ngày 05/11/2015 của Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Hằng năm, Trường Cao đẳng Cộng đồng và Trường Cao đẳng Nghề phối hợp chặt chẽ với Trường Quân sự Quân khu 9 tổ chức giảng dạy môn học giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên. Đối với các nhà trường còn lại, nhất là các trường trung học phổ thông, Tỉnh yêu cầu phải thường xuyên cập nhật mới nội dung, thực hiện đúng, đủ các chuyên đề theo quy định. Quá trình truyền thụ kiến thức, lồng ghép với tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tham quan nhà truyền thống, các công trình quốc phòng, quân sự, di tích lịch sử,… trên địa bàn, nâng cao hiểu biết và tình yêu quê hương, đất nước cho học sinh, sinh viên. Năm 2023 và 06 tháng đầu năm 2024, Tỉnh đã cử 56 cán bộ đối tượng 1, đối tượng 2 tham gia các lớp do cấp trên tổ chức; đồng thời, mở 09 lớp bồi dưỡng cho 751 đồng chí đối tượng 3; 71 lớp bồi dưỡng cho 6.271 đồng chí đối tượng 4; 13 lớp cho 1.222 chức sắc, chức việc các tôn giáo, 04 lớp cho 371 chủ doanh nghiệp.

Để tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với Ban Tuyên giáo, Sở Thông tin và Truyền thông làm tốt công tác tham mưu và chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí của Tỉnh và các huyện, thị xã, thành phố duy trì các chuyên trang, chuyên mục, tin bài, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn, nhất là vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo. Đài Phát thanh và Truyền hình Tỉnh duy trì thường xuyên chuyên mục “Quốc phòng toàn dân” với nhiều tin, bài chất lượng tốt; các địa phương đã kết hợp lồng ghép nội dung tuyên truyền trong các ngày lễ lớn, lễ hội, sinh hoạt của các tôn giáo, hoạt động của các tổ chức quần chúng. Nội dung tập trung tuyên truyền làm rõ quan điểm, đường lối của Đảng về bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, chủ trương, chính sách về dân tộc, tôn giáo; truyền thống cách mạng của các địa phương; âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, v.v. Qua đó, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; tích cực tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Nhằm đáp ứng yêu cầu cao của công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trong tình hình mới, Tỉnh không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên tham gia giáo dục quốc phòng và an ninh. Bởi, đội ngũ này là chủ thể trực tiếp đóng vai trò quyết định đến chất lượng, hiệu quả công tác quan trọng này. Theo đó, Tỉnh chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Công an Tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo và các địa phương khảo sát, đánh giá đúng thực chất đội ngũ giáo viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên tham gia giáo dục quốc phòng và an ninh. Chủ động xây dựng kế hoạch bồi dưỡng theo hướng “chuẩn hóa” về cả kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn, kỹ năng sư phạm². Tỉnh yêu cầu nội dung tập huấn, bồi dưỡng tập trung vào nâng cao chất lượng bài giảng; kỹ năng vận dụng các phương pháp giảng dạy kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin; kỹ năng kết hợp giữa trình bày lý luận với lấy ví dụ thực tiễn để dẫn chứng, minh họa, tạo sự hứng thú cho người học. Qua đó, đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên tham gia vào quá trình này có trình độ, chuyên môn tốt, năng nổ, nhiệt tình, trách nhiệm, sáng tạo trong giảng dạy, đảm đương tốt môn học giáo dục quốc phòng và an ninh.

Với những giải pháp đồng bộ trên, những năm qua, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của tỉnh Sóc Trăng có bước phát triển cả về bề rộng và chiều sâu. Hiện nay, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tiến hành khảo sát, xây dựng Khu bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh (dự kiến đưa vào hoạt động vào tháng 03/2026), nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả của công tác này, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, tạo môi trường thuận lợi để Tỉnh hiện thực hóa mục tiêu trở thành khu vực phát triển, động lực của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đại tá TRẦN QUỐC KHỞI, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự  Tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng GDQP & AN Tỉnh
____________________        

1 - Chỉ thị số 12-CT/TW, ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trong tình hình mới; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh; Nghị định số 139/2020/NĐ-CP, ngày 27/11/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 13/2014/NĐ-CP, ngày 25/02/2014 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, v.v.

2 - Toàn Tỉnh hiện có 02 báo cáo viên, 17 tuyên truyền viên cấp Tỉnh; 11 báo cáo viên, 22 tuyên truyền viên cấp huyện và 109 tuyên truyền viên cấp xã.