Chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định là nhiệm vụ cấp bách hiện nay của các cấp, ngành, lực lượng, địa phương, nhất là các địa phương có biển. Đây cũng là nội dung được Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ngãi hết sức coi trọng, quyết liệt triển khai thực hiện, với nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả.

Quảng Ngãi là tỉnh ven biển, với bờ biển dài 131km, vùng lãnh hải rộng trên 11.000km² và 06 cửa sông, vốn là nơi giàu nguồn lực hải sản và phát triển nghề cá. Theo thống kê, đến tháng 9/2024, toàn tỉnh có 4.336 phương tiện khai thác hải sản trên biển, trong đó có 3.079 phương tiện thường xuyên đánh bắt xa bờ. Do số lượng tàu thuyền khai thác hải sản nhiều, hoạt động rộng trên các vùng biển của cả nước, trong khi nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngư dân còn hạn chế, nên lực lượng Biên phòng Tỉnh gặp không ít khó khăn trong công tác nắm tình hình, quản lý, kiểm tra hoạt động đánh bắt cũng như những bất cập về chế tài xử lý tàu cá vi phạm trên biển, dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật trong khai thác hải sản vẫn còn xảy ra. Trước tình hình đó, bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh triển khai đồng bộ các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU), cùng với các sở, ngành quyết tâm thực hiện mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) cho ngành Thủy sản.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh  phát động đợt cao điểm khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU.

Theo đó, ngay từ đầu năm, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 102/CT-BQP, ngày 13/12/2023 của Bộ Quốc phòng về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, Kế hoạch số 399/KH-BĐBP, ngày 24/01/2024 của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về tổ chức triển khai thực hiện đợt cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến hết tháng 4/2024; Kế hoạch số 199/KH-UBND, ngày 20/11/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống IUU, tiến tới ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, lực lượng chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân¹; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát, kiên quyết không cho tàu cá “03 không”² tham gia hoạt động khai thác hải sản. Tổ chức hệ thống trực giám sát tàu cá 24/7 để theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá trên biển, cảnh báo sớm, ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Song song với đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh chủ động phối hợp với các lực lượng đấu tranh xóa bỏ các đường dây, đối tượng môi giới, tổ chức đưa tàu cá, ngư dân ra vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Bằng các giải pháp quyết liệt, đồng bộ, từ đầu năm 2024 đến nay, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tổ chức 618 lượt/2.296 lượt cán bộ, chiến sĩ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các cửa sông, cửa lạch, bến neo đậu tàu thuyền và trên biển; đăng ký, kiểm soát 24.107 lượt tàu cá/164.159 lượt lao động xuất, nhập bến đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định. Tham gia 04 đợt/04 tổ công tác liên ngành của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tỉnh, Chi cục Thủy sản kiểm tra công tác phòng, chống khai thác IUU tại các cảng cá, phục vụ chuẩn bị làm việc với đoàn thanh tra của EC lần thứ 5. Cũng từ đầu năm đến nay, Bộ đội Biên phòng Tỉnh và các lực lượng chức năng đã xử lý 108 trường hợp/106 phương tiện/xử phạt hơn 2,35 tỉ đồng theo quy định tại Nghị định số 42/2019/NĐ-CP và Nghị định số 38/2024/NĐ-CP, góp phần giảm đáng kể các vụ việc vi phạm IUU, được Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và cấp ủy, chính quyền địa phương ghi nhận, đánh giá cao.

Phát huy kết quả, kinh nghiệm đạt được, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ngãi tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt hơn nữa vấn đề này, góp phần cùng cả nước sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, giúp ngư dân yên tâm bám biển sản xuất và bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan, đơn vị, phát huy sức mạnh tổng hợp trong đấu tranh phòng, chống khai thác IUU. Đây là giải pháp quan trọng bảo đảm sự thống nhất về nhận thức, tư tưởng và đề cao trách nhiệm của toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân viên, chiến sĩ trong tổ chức thực hiện. Theo đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, trực tiếp là Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản; Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 của Chính phủ; Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP, ngày 12/6/2024 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản, cùng các kế hoạch, quyết định của Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh và của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về triển khai thực hiện Chỉ thị số 32, Nghị quyết số 52. Trên cơ sở đó, từng cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch, chương trình hành động thực hiện chặt chẽ, đồng bộ, khoa học, phù hợp với đặc điểm địa bàn, chức năng nhiệm vụ được giao.

Cùng với đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tiếp tục phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân ở khu vực biên giới biển, nhất là chủ hộ tàu thuyền, thuyền trưởng. Nội dung tuyên truyền, giáo dục tập trung làm rõ chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, trọng tâm là Luật Biển Việt Nam, Luật Thủy sản, các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, cùng các chế tài xử lý vi phạm. Để nâng cao hiệu quả, cùng với xây dựng các chuyên mục chuyên sâu với chủ đề “Ngăn chặn, loại bỏ tàu cá vi phạm IUU, nhanh chóng gỡ thẻ vàng EC” phát trên các phương tiện thông tin đại chúng, Fanpage “Hải đội Hoàng Sa”, pano, áp phích với các khẩu hiệu tuyên truyền tại khu vực biên giới biển, cấp phát tờ rơi tuyên truyền trực tiếp trên các phương tiện khi đi hành nghề, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh tiếp tục chỉ đạo tăng cường các tổ, đội công tác tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân thực hiện việc ghi chép, nộp nhật ký, báo cáo khai thác, những vùng biển được khai thác. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình trên các tàu, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Tỉnh về cán bộ, đảng viên, các xã khu vực biên giới biển và cán bộ, chiến sĩ các đồn Biên phòng tuyến biển quản lý, theo dõi từng chủ phương tiện, thuyền trưởng có tàu cá hoạt động trển biển,… để ngư dân nắm vững, tự giác chấp hành, cam kết không xâm phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản. Hướng dẫn, khuyến khích ngư dân khai thác ở vùng biển quần đảo Trường Sa, tiếp tục khẳng định chủ quyền của Việt Nam và được hưởng các lợi ích từ khu dịch vụ hậu cần nghề cá, các âu tàu, làng chài, v.v.

Cùng với làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tiếp tục triển khai toàn diện các biện pháp công tác biên phòng; chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng nắm chắc tình hình, làm tốt công tác điều tra cơ bản, phân loại, lập hồ sơ thống kê, kiểm tra giám sát chặt chẽ các tàu thuộc diện “nguy cơ cao” vi phạm vùng biển nước ngoài để có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời. Trước mắt, phối hợp điều tra, rà soát tàu cá theo kế hoạch của các địa phương, đảm bảo nắm chắc thực trạng (số lượng tàu, tàu cá đã hoặc chưa hoặc hết hạn đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; tàu cá đã chuyển nhượng, mua bán, xóa đăng ký; tàu cá hoạt động trên địa bàn ngoài Tỉnh, tàu cá chưa lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS); từ đó có kế hoạch, phương pháp xử lý triệt để tàu cá “03 không”, tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác hải sản. Tăng cường theo dõi, giám sát chặt chẽ 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá, nắm chắc, làm rõ từng trường hợp vi phạm quy định về mất kết nối VMS, gửi thiết bị VMS sang tàu cá khác, tàu cá vượt qua đường ranh giới vi phạm vùng biển nước ngoài,… ngăn chặn, xử lý kịp thời khi có vụ việc xảy ra. Phối hợp chặt chẽ với với cấp ủy, chính quyền địa phương, các lực lượng chức năng điều tra, xử lý nghiêm những trường hợp môi giới tàu cá, ngư dân đi sang khai thác ở vùng biển nước ngoài, vi phạm IUU; công khai vụ việc vi phạm bị xử lý pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng để tuyên truyền, cảnh báo, răn đe hậu quả hành vi khai thác hải sản trái phép.

Nhằm khắc phục khó khăn do quản lý vùng biển rộng, nhiều luồng, lạch, bến bãi, tàu thuyền có thể qua lại, neo đậu tự do, khó kiểm soát, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh tập trung đột phá nâng cao chất lượng công tác quản lý, tuần tra, kiểm soát và đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật trên biển. Quán triệt, thực hiện Quy định số 4968/QyĐ-BĐBP, ngày 02/12/2021 của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về công tác tuần tra trên biển của đồn Biên phòng tuyến biển, đảo; Quy định số 3256/QyĐ-BĐBP, ngày 08/8/2022 của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về phạm vi, nhiệm vụ và nghiệp vụ kiểm soát Biên phòng của Trạm Kiểm soát Biên phòng tuyến biển, đảo, Bộ đội Biên phòng Tỉnh chủ động rà soát, bổ sung kế hoạch, tăng cường các tổ tuần tra, kiểm soát lưu động. Trong đó, chú trọng các đảo, bãi ngang, cửa sông, cửa lạch, bảo đảm kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên ra vào cảng cá chỉ định, kiên quyết không cho xuất bến hành nghề đối với các trường hợp tàu cá, ngư dân không đảm bảo thủ tục giấy tờ, trang thiết bị an toàn theo quy định, tàu cá không lắp VMS. Tiếp tục nghiên cứu thiết lập cơ chế chia sẻ, tăng cường trao đổi thông tin với Bộ đội Biên phòng các tỉnh có liên quan để kiểm soát tàu cá địa phương khác hoạt động trên địa bàn Quảng Ngãi và tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi hoạt động ở các địa phương khác. Duy trì việc bố trí cán bộ tham gia phối hợp với các lực lượng hiệp đồng tại văn phòng đại diện kiểm soát nghề cá đặt tại các cảng cá để kiểm tra, kiểm soát, truy xuất nguồn gốc và nguyên liệu thủy sản khai thác.

Cùng với đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng xây dựng, phát huy hiệu quả hoạt động các nghiệp đoàn nghề cá, mô hình “Tổ tàu thuyền đoàn kết, an toàn”, “Bến bãi tự quản”; đẩy mạnh các hoạt động an sinh xã hội, đền ơn đáp nghĩa, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; hỗ trợ, giúp đỡ ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu chương trình, kế hoạch hành động gỡ cảnh báo “thẻ vàng”  của EC, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo vệ chủ quyền biển, đảo Tổ quốc.

Đại tá TRẦN TUẤN ANH, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
_________________        

1 - Tổ chức tuyên truyền được 46 buổi/5.337 lượt người tham gia, cấp phát 2.343 tờ rơi, tặng 4.500 móc khoá đường dây nóng, 4.500 cờ Tổ quốc cho ngư dân.

2 - Không đăng ký, không đăng kiểm, không có giấy phép khai thác thủy sản.