Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh/Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là cơ sở giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên có quy mô lớn nhất cả nước (40.000 - 50.000 sinh viên/năm), đồng thời là đơn vị tiên phong thực hiện chuyển đổi sang cơ chế tự chủ tài chính nhóm 2 và đổi mới trong công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên.

Giờ huấn luyện điều lệnh tại Trung tâm.

Nỗ lực vượt khó, khẳng định vị thế dẫn đầu

Những năm qua, mặc dù cơ sở vật chất của Trung tâm còn có những khó khăn nhất định, chưa đáp ứng đầy đủ tiện ích phục vụ lưu lượng sinh viên lớn; xu hướng các trường tự chủ giảng dạy, tự dừng liên kết ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô giảng dạy; chủ trương rút bớt sĩ quan biệt phái và yêu cầu phát triển giảng viên chuyên trách đặt ra thách thức lớn trong việc tuyển dụng, đào tạo giảng viên, v.v. Song, với quyết tâm cao, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Đảng ủy, Ban Giám đốc, Trung tâm đã vượt mọi khó khăn, xây dựng Trung tâm trở thành “Trung tâm dẫn đầu”, tiên phong về giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên và đạt được kết quả đáng khích lệ. Về quy mô và chất lượng đào tạo: chỉ tính riêng nhiệm kỳ 2020 - 2025, Trung tâm đã giáo dục quốc phòng và an ninh cho 22 trường liên kết với số lượng gần 250.000 sinh viên đảm bảo an toàn mọi mặt; kết quả, trên 99% đạt yêu cầu (khá, giỏi đạt gần 80%, vượt chỉ tiêu đề ra). Về cơ chế quản trị và tự chủ: việc tiên phong chuyển đổi sang cơ chế tự chủ tài chính nhóm 2, cùng với việc thành lập Hội đồng Quản lý, Trung tâm đã tạo ra sự linh hoạt và chủ động chiến lược trong quyết định đào tạo, tổ chức, nhân sự và tài chính; qua đó, củng cố vững chắc vai trò là đơn vị trọng điểm quốc gia về giáo dục quốc phòng và an ninh, nâng cao vị thế trên nền tảng giá trị cốt lõi “Đoàn kết - Kỷ cương - Chất lượng - Tiên phong”. Về thành tích và danh hiệu: Trung tâm được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba (2021); 02 lần được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Cờ thi đua (2020, 2021).

Đổi mới quản lý, phát triển đội ngũ giảng viên, nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học

Thứ nhất, đổi mới quản lý và tổ chức bộ máy được Trung tâm xác định là yêu cầu cấp thiết, động lực then chốt để nâng cao toàn diện chất lượng, hiệu quả của công tác giảng dạy và mọi mặt hoạt động. Theo đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc Trung tâm đã tổ chức xây dựng mô hình quản trị và từng bước hoàn thiện với việc thành lập Hội đồng Quản lý Trung tâm (01/2024), nhằm tăng cường năng lực quản trị tiên tiến, đảm bảo hiệu quả, chuyên nghiệp; công tác tái cấu trúc bộ máy “tinh, gọn” được triển khai¹. Cùng với đó, Trung tâm tập trung đột phá mạnh mẽ vào chuyển đổi số trong quản trị thông qua việc đẩy mạnh xây dựng và triển khai các phần mềm quản lý sinh viên, đào tạo, tổ chức hành chính, quân trang,… nhằm tự động hóa quy trình, tăng tính minh bạch, hiệu quả. Đây là bước đi tiên phong hướng tới mô hình Trung tâm thông minh.

Tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng cho đội ngũ giảng viên.

Thứ hai, phát triển đội ngũ giảng viên; ứng dụng khoa học, công nghệ và áp dụng mô hình mới trong giảng dạy, huấn luyện. Đội ngũ cán bộ, giảng viên là nhân tố quyết định chất lượng giảng dạy môn học. Vì vậy, Trung tâm đặc biệt chú trọng thực hiện hiệu quả Đề án phát triển đội ngũ giảng viên; duy trì đội ngũ giảng viên là sĩ quan biệt phái chất lượng cao làm lực lượng nòng cốt. Hiện nay, Trung tâm có số lượng sĩ quan biệt phái lớn nhất (41 đồng chí), khẳng định nguồn nhân lực của Trung tâm giữ vị trí dẫn đầu trong hệ thống các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh cả nước. Đồng thời, việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào giảng dạy: chuyển đổi hình thức thi lý thuyết sang thi trắc nghiệm trên máy tính và tổ chức cuộc thi xây dựng học liệu số; xây dựng và thực hiện đánh giá chuẩn đầu ra môn học giáo dục quốc phòng và an ninh (là Trung tâm đầu tiên trên cả nước thực hiện); áp dụng mô hình đại đội trưởng thay thế giáo viên chủ nhiệm đã góp phần nâng cao chất lượng rèn luyện sinh viên thông qua môi trường quân sự.

Để đáp ứng chuẩn đầu ra môn học giáo dục quốc phòng và an ninh, Trung tâm tập trung vào 03 nội dung chủ yếu. (1) Xây dựng nền tảng tư tưởng và ý thức trách nhiệm cho sinh viên. Qua khảo sát 4.799 sinh viên, có tới 36,1% gặp khó khăn trong việc phân biệt thông tin chính thống và sai lệch, điều đó cho thấy sinh viên là đối tượng dễ bị tác động bởi các thông tin xuyên tạc, sai trái trên không gian mạng. Từ đó, Trung tâm xác định công tác giáo dục quốc phòng và an ninh phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng. Nhằm đạt hiệu quả thiết thực, nội dung hướng vào trang bị kiến thức cơ bản về đường lối quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, nâng cao “sức đề kháng”, “khả năng miễn dịch”, giúp sinh viên có lập trường tư tưởng vững vàng, nhạy bén trong nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. (2) Rèn luyện nhân cách và kỷ luật cho sinh viên được Trung tâm xác định là yêu cầu quan trọng, nhằm nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, tính tự giác, thượng tôn pháp luật, tạo sự thống nhất về ý chí và hành động, khắc phục mọi khó khăn trong quá trình học tập. Để đạt mục tiêu, Trung tâm yêu cầu các khoa và đơn vị quản lý sinh viên kết hợp giữa giáo dục với duy trì các chế độ học tập, rèn luyện, sinh hoạt tập trung theo nếp sống và môi trường quân đội, giúp sinh viên hình thành ý chí kiên cường, tác phong nhanh nhẹn, ý thức tổ chức kỷ luật cao và tinh thần đoàn kết tập thể, kỹ năng làm việc nhóm - những phẩm chất thiết yếu của thế hệ trẻ trong kỷ nguyên mới. (3). Để đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Trung tâm cung cấp kiến thức và rèn luyện kỹ năng quân sự cần thiết, giúp sinh viên nâng cao kiến thức, năng lực, có thể tham gia vào xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân khi tốt nghiệp ra trường; đồng thời, có khả năng ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, có kỹ năng phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn và bảo vệ an ninh thông tin, v.v.

Thứ ba, nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng và được đẩy mạnh bằng nhiều giải pháp hiệu quả. Trong 05 năm qua, đã tổ chức được 03 hội thảo khoa học cấp Trung tâm và cấp quốc gia; hoàn thành 05 đề tài và 04 sáng kiến, cải tiến mô hình học cụ được nghiệm thu và áp dụng trong thực tế.

Huấn luyện kỹ thuật bắn súng tiểu liên AK trên máy MTB-03.

Định hướng phát triển và giải pháp trọng tâm

Trong chiến lược phát triển giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Trung tâm xác định 03 khâu đột phá để giữ vững vị thế dẫn đầu: đẩy mạnh tuyển dụng, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giảng viên gắn với chế độ đãi ngộ tốt nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; tập trung nâng cao chất lượng đào tạo và kỷ cương, quản lý, rèn luyện sinh viên nội trú theo nền nếp quân đội, bảo đảm an toàn tuyệt đối; đầu tư cơ sở vật chất quy chuẩn, hiện đại đáp ứng quy mô 50.000 sinh viên/năm và đẩy mạnh chuyển đổi số.

Để thực hiện hiệu quả, Trung tâm tập trung thực hiện tốt một số giải pháp trọng tâm sau:

Một là, không ngừng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là giải pháp then chốt thực hiện khâu đột phá về nguồn nhân lực, nhằm đảm bảo sự ổn định và chất lượng đội ngũ giảng viên trong bối cảnh giảm sĩ quan biệt phái, tối ưu hóa hiệu suất làm việc và năng lực chuyên môn để đáp ứng quy mô đào tạo đã xác định. Thực hiện giải pháp này, Trung tâm tập trung xây dựng và đẩy mạnh triển khai Đề án phát triển đội ngũ giảng viên với mục tiêu đến năm 2030 có 70% giảng viên chuyên trách dần thay thế đội ngũ sĩ quan biệt phái (làm nòng cốt) và thực hiện chế độ đánh giá cán bộ theo KPI, trả lương theo vị trí việc làm. Phấn đấu trên 70% cán bộ, giảng viên có trình độ sau đại học, có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực chuyên môn cao và hiệu suất làm việc được tối ưu hóa.

Hai là, tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học. Với mục tiêu: rèn luyện sinh viên ăn ở, học tập, sinh hoạt tập trung 100% theo môi trường quân đội, bảo đảm an toàn và đa dạng hóa, nâng cao chất lượng các hoạt động ngoại khóa, Trung tâm tiếp tục hoàn thiện, đưa vào sử dụng phần mềm quản lý sinh viên; duy trì có chất lượng các chế độ trong ngày, trong tuần, rèn luyện tác phong, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, đảm bảo an toàn mọi mặt. Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng cho sinh viên; tăng cường tuyên truyền về chính sách, pháp luật, nắm bắt dư luận, xử lý kịp thời các tình huống xảy ra. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa phong phú, phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng sinh viên; xây dựng khu nội trú văn minh, sạch đẹp, tạo môi trường tốt để sinh viên học tập, rèn luyện; tổ chức cho sinh viên tham gia chuẩn bị bữa ăn, chăm sóc vườn ươm.

Trung tâm tiếp tục rà soát, bổ sung, ban hành các quy chế, quy định về công tác nghiên cứu khoa học; chú trọng phát triển cả về số lượng, chất lượng các đề tài, sáng kiến, cải tiến mô hình học cụ có tính thực tiễn cao, phục vụ trực tiếp cho công tác giảng dạy. Tập trung hoàn thiện và thực hiện đánh giá theo chuẩn đầu ra chương trình môn học; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học ứng dụng; vận hành, khai thác hiệu quả Không gian văn hóa Hồ Chí Minh. Bảo đảm chất lượng 15 đề tài, sáng kiến được ứng dụng vào thực tiễn, góp phần tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng để hình thành ý thức bảo vệ Tổ quốc cho sinh viên.

Ba là, quan tâm đầu tư cơ sở vật chất đồng bộ và từng bước hiện đại hóa. Giải pháp này có ý nghĩa quyết định trong việc giải quyết triệt để vấn đề cơ sở vật chất (ký túc xá, nhà ăn) để đáp ứng quy mô 50.000 sinh viên/năm, đồng thời hiện đại hóa trang thiết bị dạy học. Theo đó, trên cơ sở hạ tầng đã được đầu tư xây dựng (05 tòa nhà ký túc xá, 02 nhà ăn; sân chào cờ, duyệt đội ngũ 6.000m²; 20 giảng đường chuyên dùng, trong đó có 02 phòng thi lý thuyết hiện đại với 350 máy tính; 30 bãi tập có mái che cùng hệ thống thao trường huấn luyện chiến thuật rộng hơn 12.000m²), Trung tâm tiếp tục triển khai xây dựng các ký túc xá và mở rộng 02 nhà ăn; đầu tư mua sắm thiết bị dạy học hiện đại (phòng bắn ảo, máy tập bắn, phòng học mô phỏng) và nâng cấp hạ tầng công nghệ (mạng trục wifi, camera).

Tự hào với vị thế đơn vị dẫn đầu trong hệ thống các trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh của cả nước, Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh/Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh không ngừng đổi mới, sáng tạo, xây dựng Trung tâm “kiểu mẫu, hiện đại, thông minh”, góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm, tính kỷ luật và tinh thần tự giác, cũng như kỹ năng của thế hệ trẻ trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên mới.

TS. ĐỖ ĐẠI THẮNG, Giám đốc Trung tâm
___________________             

1 - Hợp nhất Khoa Đường lối quốc phòng, an ninh và Khoa Công tác quốc phòng, an ninh thành Khoa Chính trị; hợp nhất Phòng Đào tạo và Phòng Quản lý sinh viên thành Phòng Đào tạo và Quản lý sinh viên.