Những chủ trương công tác lớn

Quân đội tích cực tham gia phòng, chống thiên tai - ứng phó biến đổi khí hậu

7/4/2019 7:29:35 AM

Phát huy kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, toàn quân tiếp tục xung kích trong phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn - ứng phó biến đổi khí hậu, là chỗ dựa tin cậy cho cấp ủy, chính quyền và nhân dân. Qua đó, tô thắm thêm truyền thống, bản chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới.

Trước tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thiên tai, sự cố trên địa bàn cả nước gia tăng, diễn biến phức tạp, khó lường, gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản của Nhà nước, nhân dân, để lại hậu quả nặng nề về nhiều mặt. Theo dõi cho thấy, chưa bao giờ chúng ta phải hứng chịu các đợt thiên tai bất thường như những năm gần đây. Năm 2018, thiên tai xảy ra liên tiếp trên các vùng miền cả nước, với 13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới; 212 trận dông, lốc, sét; 14 trận lũ quét, sạt lở đất; 9 đợt gió mạnh trên biển. Cùng với đó, còn xuất hiện 4 đợt rét đậm, rét hại; 11 đợt nắng nóng; 23 đợt không khí lạnh; 30 đợt mưa lớn trên diện rộng. Điểm đáng chú ý là, sau 7 năm kể từ năm 2011, vừa qua lại xuất hiện lũ lớn tại thượng nguồn sông Cửu Long và triều cường lịch sử, gây sạt lở bờ sông, xói lở bờ biển nghiêm trọng tại đồng bằng sông Cửu Long và miền Trung. Thiên tai, biến đổi khí hậu đã làm 218 người chết và mất tích, hàng nghìn ngôi nhà bị sập, đổ, tốc mái; thiệt hại hàng vạn héc-ta lúa, hoa màu, diện tích thủy sản; hàng trăm công trình hạ tầng bị hư hỏng nặng; thiệt hại về kinh tế ước tính hơn 20.000 tỷ đồng.

Trung tướng Ngô Quý Đức phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác chỉ đạo điều hành phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2018. Ảnh: bienphong.com.vn

Nhận thức rõ tác hại của thiên tai, biến đổi khí hậu và quán triệt sâu sắc chức năng, nhiệm vụ được giao, toàn quân đã tích cực, chủ động thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai - ứng phó với biến đổi khí hậu và đạt nhiều kết quả tích cực. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được cấp ủy, chỉ huy các cấp quan tâm, tiến hành chặt chẽ. Các đơn vị chủ động xây dựng lực lượng, kế hoạch, phương án, chuẩn bị vật chất, phương tiện phòng, chống thiên tai, sự cố, tìm kiếm cứu nạn phù hợp với nhiệm vụ, sát đặc điểm địa bàn và thường xuyên rà soát, bổ sung, điều chỉnh, tổ chức luyện tập, diễn tập, ứng trực nghiêm túc. Năm 2018 và 03 tháng đầu năm 2019, toàn quân đã huy động hơn 299.000 lượt cán bộ, chiến sĩ; trên 13.100 lượt phương tiện, xử lý kịp thời, hiệu quả hơn 1.288 sự cố, thiên tai, cứu được 1.560 người và 88 phương tiện, trong đó có 167 người và 10 phương tiện nước ngoài; kêu gọi, hướng dẫn trên 804.050 lượt tàu thuyền cùng gần 03 triệu ngư dân về nơi tránh, trú bão an toàn. Cùng với đó, các đơn vị trong toàn quân đã quyên góp, ủng hộ hàng chục tỷ đồng để giúp đỡ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai. Hình ảnh cán bộ, chiến sĩ Quân đội luôn có mặt ở những nơi xung yếu, nguy hiểm để giúp đỡ nhân dân ứng phó với thiên tai, tìm kiếm cứu nạn đã làm ngời sáng thêm bản chất, truyền thống tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, được Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng, đánh giá cao.

Thời gian tới, theo dự báo, biến đổi khí hậu, thiên tai, sự cố sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đời sống của nhân dân. Để nâng cao hiệu quả phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai - ứng phó với biến đổi khí hậu, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp chủ yếu sau:

1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức chủ động trong phòng, chống thiên tai - ứng phó với biến đổi khí hậu cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, nhất là trên các địa bàn trọng điểm về thiên tai, sự cố. Đây là giải pháp quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến việc giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, sự cố, biến đổi khí hậu gây ra. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị tập trung quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng về phòng, chống thiên tai, sự cố - biến đổi khí hậu cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, trọng tâm là Nghị quyết Trung ương 7 (khóa XI) về “Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường”; Nghị định 30/2017/NĐ-CP của Chính phủ về “Quy định tổ chức, hoạt động ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn”, Nghị quyết 689-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về “Phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố - cứu hộ, cứu nạn đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, v.v. Qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững quan điểm, nguyên tắc, phương châm, yêu cầu cấp thiết đặt ra trong phòng, chống thiên tai - ứng phó với biến đổi khí hậu; những thuận lợi, khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Trên cơ sở đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng quyết tâm, lòng dũng cảm trong thực hiện. Về nhận thức, toàn quân, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp phải xác định đây là nhiệm vụ chính trị, “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình”. Để đạt hiệu quả, các cơ quan, đơn vị cần tích cực đổi mới nội dung, hình thức và đa dạng phương pháp giáo dục, tuyên truyền, đảm bảo sát với thực tế, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn; kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền, giáo dục với duy trì nghiêm chế độ, nền nếp ứng trực phòng, chống thiên tai; chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình hành động, phân công, phân nhiệm cụ thể, rõ ràng.

2. Chuẩn bị toàn diện, chu đáo về lực lượng, phương tiện, phương án phòng, chống, ứng phó kịp thời, có hiệu quả với mọi tình huống sự cố, thiên tai - biến đổi khí hậu. Thiên tai, sự cố ngày càng phức tạp, khó dự báo, diễn biến thất thường, đột biến cao. Vì vậy, để ứng phó, xử lý kịp thời, có hiệu quả, cần chủ động làm tốt công tác chuẩn bị về mọi mặt, với quan điểm “chủ động phòng, chống, trong đó phải lấy phòng là chính”. Theo đó, toàn quân tiếp tục củng cố, kiện toàn lực lượng tham gia phòng, chống thiên tai, sự cố, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; coi trọng xây dựng lực lượng kiêm nhiệm tại chỗ bảo đảm đủ sức ứng phó với mọi tình huống sự cố, thiên tai - biến đổi khí hậu. Trên cơ sở kết quả đạt được và yêu cầu thực tiễn đặt ra, các đơn vị tăng cường xây dựng lực lượng kiêm nhiệm ở các cấp, nòng cốt là lực lượng dân quân tự vệ, nhất là ở các địa bàn xung yếu, vùng sâu, vùng xa theo phương châm “4 tại chỗ” nhằm ứng phó tại chỗ, kịp thời, hiệu quả đối với mọi sự cố, thiên tai do biến đổi khí hậu ngay từ cơ sở. Đặc biệt, cần tiếp tục đầu tư xây dựng lực lượng chuyên trách đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, có chất lượng chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cao; tăng cường huy động các nguồn lực đầu tư mua sắm phương tiện, trang bị chuyên dùng hiện đại, đủ sức làm nòng cốt trong phòng, chống thiên tai, sự cố, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn.

Các đơn vị coi trọng củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp; chủ động xây dựng, thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch, phương án sát tình hình nhiệm vụ, bảo đảm có tính khả thi cao; tổ chức phối hợp, hiệp đồng nắm chắc diễn biến của thời tiết, khí tượng, thủy văn, duy trì nghiêm chế độ ứng trực ở các cấp, sẵn sàng cơ động, triển khai lực lượng, phương tiện, kiên quyết không để bị động, bất ngờ. Đồng thời, đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, bồi dưỡng về kinh nghiệm tổ chức, điều hành, kỹ năng, quy trình xử lý sự cố, thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn cho các lực lượng. Thời gian qua, cùng với diễn tập khu vực phòng thủ, các địa phương đã linh hoạt lồng ghép tổ chức luyện tập, diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn, phòng, chống cháy rừng và đạt nhiều kết quả tốt, thiết thực rèn luyện, nâng cao trình độ chỉ đạo, điều hành, chỉ huy của cấp ủy, chính quyền, năng lực phối hợp, hiệp đồng, trình độ sử dụng phương tiện, trang bị và rèn luyện bản lĩnh, ý chí cho các lực lượng. Phát huy kết quả đó, các cơ quan, đơn vị cần coi trọng tổ chức luyện tập, diễn tập theo các phương án đã được phê duyệt, nhất là những phương án ứng phó với sự cố, thiên tai nghiêm trọng, như: siêu bão, mưa lũ lớn trên diện rộng, sạt lở đất, động đất, sóng thần,... nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị, kịp thời rút ra bài học kinh nghiệm.

3. Phối hợp chặt chẽ với các cấp, ngành, lực lượng, địa phương và hợp tác quốc tế trong phòng, chống thiên tai - ứng phó biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu là vấn đề toàn cầu; phòng, chống thiên tai - ứng phó với sự cố, tìm kiếm, cứu nạn rất phức tạp. Vì thế, cần có sự vào cuộc và phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành, lực lượng, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Hiện nay, đã bước vào mùa mưa, bão, các cơ quan, đơn vị bám sát chỉ lệnh công tác quân sự, quốc phòng và hướng dẫn của cơ quan chức năng. Trên cơ sở đó, chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nơi đóng quân tổ chức rà soát, nắm chắc tình hình địa bàn; làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chủ động quy hoạch, điều chỉnh, bố trí lại dân cư, công trình vượt lũ, chống ngập; xây dựng phương án bảo vệ an toàn cho hồ, đập thủy lợi, thủy điện; sơ tán dân ra khỏi vùng nguy hiểm; xây dựng phương án huy động nguồn lực, cơ chế trao đổi thông tin, quy chế phối hợp trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố; có kế hoạch chuẩn bị chu đáo về mọi mặt theo phương châm “4 tại chỗ”. Cơ quan chức năng thuộc Bộ Quốc phòng tăng cường phối hợp với các bộ, ban, ngành, địa phương nghiên cứu hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế hoạt động trong lĩnh vực ứng phó biến đổi khí hậu, tìm kiếm, cứu nạn; trọng tâm là tham mưu, đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Trong đó, chú trọng hợp tác về đào tạo, huấn luyện, diễn tập, chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm về quản lý, phòng ngừa, xử lý thiên tai, sự cố; đầu tư hiện đại hóa trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn phù hợp với điều kiện của đất nước.

Cùng với các nội dung, giải pháp trên, các cơ quan, đơn vị cần quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo đảm đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách cho cán bộ, chiến sĩ; tăng cường công tác kiểm tra, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm; kịp thời động viên, khen thưởng những tập thể, cá nhân, hành động dũng cảm trong phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, tìm kiếm, cứu nạn. Qua đó, tạo động lực, sức mạnh, tiếp tục thực hiện tốt “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình”, xứng đáng với truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, sự tin cậy, yêu mến của nhân dân.

Trung tướng NGÔ QUÝ ĐỨC, Cục trưởng Cục Cứu hộ - Cứu nạn